Ásókn í að skerða kjör við kennslu - áfram skorið niður í framhaldsskólum
Nokkuð hefur borið á fyrirspurnum og umkvörtunum kennara til FF að undanförnu vegna ásóknar í skólum þeirra í að skerða fjölda kennslustunda á móti námseiningum. Fyrsta grein auglýsingar nr. 4/2001 er svohljóðandi:
Skipulag skólastarfs miðast að jafnaði við ákveðið hlutfall námseininga og kennslustunda og miðast að meginstefnu til við eina einingu á móti tveimur kennslustundum. Skólameistari og kennari geta með sérstöku samkomulagi vikið frá því þyki það henta, enda taki námsmat til lokamarkmiða viðkomandi náms samkvæmt aðalnámskrá.
Afar mikilvægt er að stjórnendur framhaldsskóla fari ekki offari í notkun ofangreindrar auglýsingar og virði þá meginlínu hennar að um undantekningar frá meginreglu er að ræða og að slíkri undantekningu verði aðeins beitt með samþykki viðkomandi kennara. Allgróft er til dæmis að reyna að beita þessari auglýsingu til þess að réttlæta skerðingu kennslustundafjölda í hópum með fleiri en tíu nemendum enda ekki ætlast til neins afsláttar af námi og námsmati sbr. síðari mgr. ofangreinds texta auglýsingarinnar.
Önnur birtingarmynd viðleitni til að fá kennara til að vinna meira innan dagvinnuskyldu án viðbótarlaunagreiðslna – og um leið skerða eðlilega kennslu sem nemandi nýtur – er að reyna að fá kennara til þess að fallast á að bæta nemendum í einum áfanga við hóp nemenda í öðrum áfanga (t.d. 12 nemendur í 103 áfanga í tiltekinni grein og 2 eða 3 í 203 áfanga í sömu grein). Þetta merkir að kennari er að kenna tvo mismunandi áfanga með eigin námsáætlun og eigin skilgreiningu í námskrá og sérstöku námsmati á kennslutíma. Gagnvart nemandanum sem stundar nám í 203 áfanganum eru þetta svik því nokkuð augljóst er að hans réttur er að njóta kennslu samkvæmt námsáætlun, leiðsagnar og námsmats sem ætlaður er eigin tími. Eðlilegra en fyrrgreint væri að skilgreina 203 nemendurna fáu sem P-nemendur og greiða kennara skv. reglum kjarasamnings. Þá væri í það minnsta ljóst hver væru réttindi og skyldur bæði kennarans og nemandans.
Nokkuð hefur borið á því að reynt væri að fella námsáfanga/námshópa út úr stundatöflum kennara eftir að kennsla er hafin en slíkt er brot á grein 2.1.6.4 í kjarasamningi en þar segir: Fjöldi kennslustunda sem kennari tekur að sér við upphaf skólaárs/annar, er bindandi til loka skólaárs/annar. Á svona mál hefur reynt sem og á túlkun samningsaðila. Það er ekki umdeilt að eftir að kennsla er hafin samkvæmt stundatöflu gildir þetta samningsákvæði.
Ennfremur er þrengt að kjörum kennara með því að bregðast við samdrætti í kennslumagni með því að stilla kennaranum upp við vegg um að fallast á skerðingu á ráðningarhlutfalli þó ljóst sé að kennslumagnið gæti aftur hafa aukist strax á næstu önn eða næsta skólaári. Áður en niðurskurðarfárið í framhaldsskólunum hófst hefði þótt einboðið að bjóða kennaranum að sinna fagtengdum verkefnum tímabundið til að fylla upp í starfshlutfallið eða greiða laun skv. starfshlutfalli í ráðningarsamningi ef ekki er hægt að nota fyrri leiðina. Enn tíðkast líka of víða í framhaldsskólum sú slæma venja að halda kennurum jafnvel árum saman í þeim aðstæðum að þeir sinni ávallt 100% starfi eða meira en starfshlutfall í ráðningarsamningi sé áfram skráð minna t.d. 50% eða 75%. Þetta heldur kennurum í miklu óöryggi um starf sitt og afkomu. Sama gildir um tregðu til þess að fastráða kennara eftir 3 mánaða reynslutíma, eina önn eða eitt skólaár og enn finnast dæmi um að fastráðning eigi sér ekki stað þó engar hlutlægar ástæður s.s. afleysingar liggi fyrir. Í starfi kennara er sjaldnast tjaldað til einnar nætur og einkennileg starfsmanna- og mannauðsstefna – eða kannski stefnuleysi í báðu virðist skína út úr svona framkvæmd í skólum eins og að ofan er lýst.